لوازم اندازه گیری برای اندازه گیری :
* پارامترهای فیزیکی ( نظیر دما - فشار - رطوبت - شدت نور- فشار جو - ابعاد - مسافت - طول - وزن- نیرو و .. )
* پارامترهای شیمیائی ( نظیر مقدار اسیدی یا باز بودن سیالات - غلظت - مقدار رسانائی و ... )
* پارامترهای کیفی ( نظیر کدورت سنج مایعات )
* و یا پارامترهای الکتریکی ( نظیر آمپر - توان - ولت - مقاومت و ... )
از ابزار و ادوات اندازه گیری متناسب استفاده می گردد .
برخی از این تجهیزات اندازه گیری در زندگی روزمره ما نیز مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال دماسنج ساده ای که دمای اتاق یا فر آشپزخانه و تب کودک ما را برای ما مشخص میکند یا خط کش و متری که برای اندازه گیری ابعاد و یا مسافت دو مکان مورد استفاده قرار می گیرند و یا فشار سنجی که با آن فشار تایر ماشین را تست میکنیم همه و همه نوعی وسیله اندازه گیری محسوب میشوند. توضیح اینکه در خرید این تجهیزات دقّت یا اکیورسی از مهمترین فاکتورهاست و این ابزارها بر اساس دقّت، سرعت پاسخ، تکرارپذیری و گستره رنجی تحت پوششی که دارند، طبقه بندی و ارزیابی میگردند.
ابزار دقیق
در حقیقت ابزار دقیق، اساس کار سامانه های کنترل و فرمان و اتوماسیون صنعتی می باشند. بعضی از ابزار دقیق که در بسیاری از صنایع استفاده می شوند عبارتند از: کنترل کننده های گوناگون، نمایشگر ها، صفحات نمایش، فرستنده ها و گیرنده ها، دستگاه های ثبت، دستگاه اندازه گیری فاصله لیزری، دستگاه اندازه گیری شعاع، کولیس عقربه ای، آوو متر (آمپر، ولت، اهم متر) و غیره.
این ابزار برای اندازه گیری، نمایش، ارسال، ثبت و کنترل پارامتر های مهم در زمینه ها و صنایع گوناگون بکار گرفته می شود.
کاربرد های گوناگون ابزار دقیق
ابزار هائی که دما، رطوبت، فشار، سطح مایعات را پایش می کنند، "کنترل کننده" نام دارند.
ابزارهائی که ارزش های اندازه گیری شده بوسیله کنترل کننده ها را نمایش می دهند، "نشانگر" نامیده می شوند.
ادواتی که داده ها و اندازه ارزش ها را بصورت سیگنال انتقال می دهند، "فرستنده" نام دارند.
تجهیزات آزمایش و تجزیه و تحلیل
تجهیزاتی که برای اندازه گیری ضخامت، لرزش، زبری، آزمایش غیر مخرب و همچنین ماشین هائی که برای اندازه گیری پارامتر های الکتریکی، تجزیه و تحلیل گاز، برای صنایع، حیاتی می باشند. ابزارهائی که برای اندازه گیری ولتاژ، جریان الکتریکی استفاده می شوند و همچنین ابزارهائی که برای هم راستا کردن شفت موتورها، لرزش ماشین ها، سختی مواد، آزمایش عایق بودن، و غیره استفاده می شوند، تنها نمونه هائی از ابزار دقیق می باشند. از این ابزارها و تجهیزات برای نگه داشتن پارامترها در محدوده ارزش های استاندارد، استفاده می شود.
اتوماسیون صنعتی
اتوماسیون صنعتی طیف وسیعی از ابزار و تجهیزاتی را که برای خودکار کردن عملیات در صنایع مختلف، بکار می روند را در بر می گیرد. تجهیزاتی مانند کنترل کننده های قابل برنامه ریزی منطقی(PLC) ، سامانه های پایش، تجهیزات ثبت داده ها، رمز گذار چرخشی، حسگر مجاورتی، تایمرها، شمارشگرها، همه و همه نمونه هائی از دستگاه ها و ابزارهائی هستند که در این زمینه بکار گرفته می شوند.
بعضی از ابزارهای اندازه گیری و اتوماسیون صنعتی عبارتند از:
سطح سنج التراسونیک: از این دستگاه در محیط های خاص مانند اماکنی که مواد منفجره در آن وجود داشته و امکان انفجار هست و یا محیط هائی که مواد خورنده در آنها موجود است، استفاده می شود. این دستگاه ها بر اساس استفاده از امواج صوتی برای تعیین سطح مایعات، جامدات، مایعات به همراه جامدات استفاده می شود. بعلاوه، این وسیله قادر به پایش جریان در کانال های باز، اندازه گیری حجم، تعیین ظرفیت پذیرش منبع های بلند زمینی، اندازه گیری اختلاف سطح و تنظیم خروجی پمپ ها، می باشد.
این دستگاه ها شامل دو بخش می باشند؛ الف) یک فرستنده بسیار کارآ؛ ب) یک گیرنده الکترونیک مرتبط با فرستنده. این دو بخش با عملکرد توأماً، زمان رفت و انعکاس پالس التراساند بین فرستنده و سطح ماده مورد نظر را اندازه گیری کرده و سطح ماده مورد نظر را محاسبه می کنند.
سطح سنج شناور: یکی از ابتدائی ترین سطح سنج ها که هنوز بطور گسترده ای استفاده می شود، سطح سنج شناور است. این سطح سنج ها که مکانیکی می باشند، ارزان قیمت، با کاربرد آسان، برای اندازه گیری سطح مایعات در مخازن باز و یا تحت فشار بسیار مناسبند.
سطح سنج لرزشی (سطح سنج دیاپازنی): این سطح سنج ها با ایجاد لرزش که بوسیله یک جفت صفحه پیزو الکتریک تولید می شود، کار می کنند. وقتی دو صفحه مورد نظر در تماس با ماده قرار می گیرند، فرکانس و دامنه موج، تغییر می کند. این تغییر ناشی از برخورد و تماس با سطح ماده، شناسائی شده و به یک سیگنال قطع و وصل کلید، تبدیل می شود. این سطح سنج ها برای استفاده در مخازنی که دارای مواد با غلظت بالا هستند، مانند مایعات و پودرها، بسیار مناسبند.
فرستنده های سطح مواد: این دستگاه ها، بر خلاف سطح سنج های دیگر که فقط سطح ماده را در یک نقطه اندازه گیری می کنند، سطح ماده را بطور دائم در تمامی گستره سامانه اندازه می گیرند و یک سیگنال خروجی که متناسب با سطح ماده در مخزن است را تولید می کنند. از سیگنال خروجی می توان برای نمایش عمق ماده و یا بکار انداختن و تحریک عملکردهای کنترل استفاده کرد.
نشانگرها / کنترل کننده های سطح: نشانگرهای سطح از یک دستگاه مکانیکی مانند سطح سنج شناور، و یا یک حسگر با سیگنال خروجی، برای نمایش سطح ماده در یک مخزن، استفاده می کنند. کنترل کننده های سطح، اساساً نشانگرهائی با خروجی کنترل یکپارچه هستند که امکان بکار انداختن یک سامانه اعلام خطر و یا سامانه هائی مشابه را ایجاد می کنند.
عمق / فشار: ابزارهای اندازه گیری که بر اساس فشار کار می کنند، از حسگرهای فشار که در ته مخزن قرار دارند، برای اندازه گیری نیروی وارده بر واحد سطح استفاده می کنند. برای اندازه گیری سطح، نیروی وارده، وزن ماده بعلاوه فشاری است که بر سطح وارد می شود و می بایست اندازه گیری شود. با دانستن چگالی ماده، و در نظر گرفتن تأثیر فشار محیط، مقدرار بدست آمده را می توان به اندازه سطح تبدیل کرد. از سیگنال خروجی تولید شده، می توان برای نشان دادن عمق، و یا بکار انداختن عملکردهای کنترلی بهره جست.
کلید های سطح: این کلیدها، ابزارهای اندازه گیری نقطه ای سطح هستند که از آنها برای تولید سیگنال در یک نقطه مشخص از پیش تعیین شده، مانند زیاد، و یا کم استفاده می شود. از خروجی این کلیدها معمولاً برای بکار انداختن یک سامانه اعلام خطر و یا کلید، استفاده می شود.
رادار: ابزارهای اندازه گیری سطح راداری، با اندازه گیری زمان رفت و برگشت یک پالس میکروویو، بین فرستنده و سطح ماده مورد نظر و تبدیل آن به واحدی متناسب با سطح ماده، عمل می کنند. این دستگاه های اندازه گیری از روش غیر تماسی برای اندازه گیری سطح ماده استفاده می کنند و به همین جهت، عواملی مانند تغییرات دما، فشار و یا وجود بخار، در اندازه گیری ها تأثیری نمی گذارند. دقّت دستگاه های اندازه گیری سطح با فن آوری رادار بستگی به پهنای باند و بسامد (فرکانس) آنها داشته امّا عواملی مانند چگالی، رسانا بودن، و یا ثابت دی الکتریکی، در این اندازه گیری ها بی تأثیر می باشند.
سطح سنج خازنی: این ابزارهای اندازه گیری سطح بر اساس ویژگی های یک خازن الکتریکی عمل می کنند. یک خازن از دو صفحه رسانا که بوسیله یک صفحه عایق از هم جدا شده اند، تشکیل شده است. این وسیله قادر به ذخیره سازی بار الکتریکی که بستگی به سطح صفحات رسانا و میزان هدایت عایق دارد، می باشد. در سطح سنج های خازنی، ماده ای که می بایست اندازه گیری شود، نقش عایق را ایفاء می کند و دیواره های مخزن و حسگرها، نقش صفحات رسانا را بر عهده دارند. با پر شدن مخزن، حسگرها با مقدار بیشتری از ماده رسانا در مقایسه با هوا، تماس حاصل می کنند و در نتیجه ظرفیت خازنی حسگرها افزایش می یابد. این مقدار ظرفیت الکتریکی، به یک سیگنال خروجی تبدیل شده و می توان از آن برای نمایش سطح ماده داخل مخزن و یا بکار انداختن یک کلید و یا فرمان کنترل وسایل دیگر، بهره جست. این حسگرها برای استفاده در مخازنی که از موادی مانند پلاستیک، شن و یا غیره که دارای ظرفیت خازنی پائینی می باشند، و یا دارای ذرات با اندازهبزرگ (که مقدار زیادی هوا در میان شاناست) هستند، مناسب نیستند. همچنین موادی که در طول استفاده در طول الکترودها و بر سطح آنها می نشینند، نیز موجب کاهش دقّت آنها می شود.
سطح سنج رسانائی: حسگر های سطح سنج رسانائی، از ولتاژ پائین و توان الکتریکی محدود که بر روی دو الکترود مجزّا اعمال می شود، برای اندازه گیری مقاومت ماده مورد نظر استفاده می کنند. از این سطح سنج ها معمولاً برای اندازه گیری سطح آب، پسآب، مایعات آب پایه، استفاده می شود. این سطح سنج ها به آسانی قابل نصب و استفاده هستند. این حسگرها برای تعیین نقطه ای سطح مایعات کاربرد دارند و بسیار کارآ و دقیق برای اندازه گیری مقدار بیشینه، کمینه و یا کاربردهای ناهمسانی سطح مواد می باشند. اگر در طول زمان، سطح حسگرها با ماده پوشانده شود، حسگرها دیگر بدرستی عمل نخواهند کرد.
سطح سنج های نوری: این سطح سنج ها، شامل یک دیود نوری ( (LEDمادون قرمز و یک گیرنده نوری است. نور تولید شده توسط دیود نوری به طرف یک منشور که نوک حسگر را تشکیل می دهد، هدایت می شود. در صورت عدم وجود مایع، نور دیود از میان منشور به گیرنده نوری منعکس می شود. وقتی که مایع درون مخزن، منشور را فرا می گیرد، موجب شکست نور در داخل مایع می شود و این مسئله موجب می شود که نور به گیرنده نرسد و یا اینکه مقدار کمی از آن به گیرنده برسد. حسگر، این تغییر را دریافت کرده و گیرنده کلید الکترونیکی را که درون دستگاه است، فعّال می کند تا یک سیستم اعلام خطر و یا مدار کنترل را بکار اندازد.
نشانگر های فشار
از این دستگاه ها برای اندازه گیری فشار در تجهیزات گوناگونی که ممکن است از هوای فشرده، بخار، مایعات، روغن و غیره، استفاده می کنند، بهره گیری می شود.
چند نوع از دستگاه های اندازه گیری فشار در زیر معرفی می شوند:
دستگاه فشار سنج هوا یا نیوماتیک: فشار سنج های هوا یا فشار سنج های نیوماتیک، فشار هوای مورد نیاز وسیله ای که از این گاز برای عملکرد استفاده می کند تا بهترین کارآئی را داشته باشد، را نشان می دهد. یک وسیله همگانی که از هوا استفاده می کند، لاستیک خودرواست. استفاده از فشار سنج هوا و کنترل فشار هوای لاستیک و اطمینان از اینکه دارای فشار تعیین شده از طرف کارخانه سازنده است، این اطمینان خاطر را به ما می دهد که از لاستیک مورد نظر بهترین بهره را خواهیم برد. هوای کم موجب اصطکاک زیاد، افزایش مصرف سوخت و نهایتاً خالی شدن آن از هوا می شود و هوای بیش از اندازه، موجب فرسایش نا برابر سطح لاستیک و یا حتی ترکیدن آن، که در سرعت بالا می تواند بسیار خطرناک باشد، می شود.
فشار سنج هیدرولیکی: از فشارسنج های هیدرولیکی برای اندازه گیری فشار در محیط هائی که لرزش های مکانیکی و یا پالس های فشار وجود دارند، استفاده می شود. این فشار سنج ها ابزاری ایده آل برای اندازه گیری دقیق و ثبت فشار در دستگاه های هیدرولیکی هستند. بعضی از این فشار سنج ها را با مایع یا گلیسرین پر می کنند تا بتوانند لرزش های ناشی از دستگاه را که موجب لرزش عقربه فشار سنج می شوند را در خود جذب کرده تا بتوان با دقّت بیشتری فشار را خواند و از این روش حتی در محیط هائی که بار بسیار سنگین و یا لرزش بسیار قوی وجود دارد نیز استفاده می شود. خاصیّت روانکاری گلیسرین همچنین موجب حفاظت اجزاء داخلی فشار سنج در برابر فرسایش مکانیکی نیز می شود. فشار سنج ها با در نظر گرفتن دقّت، قابل اعتماد بودن، و عمر مفید زیاد و خدمات پس از فروش طولانی بوسیله کارخانجات تولید کننده این دستگاه ها، طراحی و ساخته می شوند. امروزه فشار سنج های دیجیتالی به لحاظ دقّت بالاتر و ویژگی های دیگر، مورد استقبال سازندگان و مصرف کنندگان این گونه ابزارها قرار گرفته است.
فشار سنج تفاضلی (دیفرانسیلی): فشار سنج دیفرانسیلی یا تفاضلی، اختلاف فشار بین دو نقطه را اندازه گیری می کند. در این فشار سنج ها دو ورودی به دستگاه وارد می شوند که هر یک به نقطه ای که می بایست فشار آن مورد پایش قرار بگیرد، مرتبط است. استفاده از این فشار سنج ها این امکان را می دهد که به وسیله یک دستگاه، اختلاف فشار بین دو نقطه مذبور خوانده شود و دیگر نیازی به خواندن فشار دو نقطه و محاسبه اختلاف فشار بین آن دو، نباشد. این فشار سنج ها به ویژه برای کنترل شرایط فیلترهای موجود در دستگاه های گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع (HVAC) کاربرد دارند. از این فشار سنج ها برای سامانه های جمع آوری گرد و خاک نیز استفاده می شود که بدین ترتیب نیازی برای کنترل وضعیت فیلتر ها بصورت دستی نمی باشد.
فشار سنج های دیجیتالی: در این فشار سنج ها، فشارهای نیوماتیکی، هیدرولیکی، و یا تفاضلی (دیفرانسیلی)، به سیگنال هائی که در صفحه نمایش های دیجیتال قابل نمایش باشند، تبدیل می شوند. فشار سنج های دیجیتالی، هر روزه بیشتر از پیش مورد استقبال و استفاده در صنایع گوناگون قرار می گیرند. این پدیده بخاطر اندازه کوچکتر، دقّت بالاتر و قابل اعتماد بودن بیشتر آنهاست. تقریباً، از این فشار سنج ها در تمامی زمینه هائی که فشارسنج های معمولی، کاربرد دارند، می توان بهره جست. از آنجائیکه قیمت این فشار سنج ها در حال کاهش است، استفاده از این فشار سنج ها در صنایع گوناگون و کاربری های متفاوت در سال های آینده در حال افزایش خواهد بود.
دما سنج ها: از این ابزارها برای اندازه گیری دما استفاده می شود. این وسیله برای اندازه گیری و نشان دادن دمای یک ماده، فرآیند، شرایط و یا محیط طراحی شده است.
دما سنج ها انواع مختلفی دارند که در زیر به ذکر چند نمونه پرداخته می شود:
دماسنج های دیجیتالی خورشیدی: در بعضی از صنایع، باز خوانی اطلاعات بصورت دیجیتالی ارجحیّت دارد. دما سنج های مجهّز به حسگر دیجیتالی، دارای نمایشگر دیجیتالی بوده و با انرژی خورشیدی کار می کنند. بازخوانی دما بوسیله یک حسگر انجام می گیرد که داده های مذبور به یک صفحه نمایشگر دیجیتالی منتقل می شود. به هیچ منبع انرژی دیگری برای تأمین نیاز این دما سنج ها نیاز نیست. این ابزار فقط به انرژی تابشی بین 15 تا 35 لاکس برای کار نیاز دارند.
دما سنج های بخار: دماسنج هائی که بوسیله بخار پرشده اند، درجه بندی غیر خطی دارند. (تقسیمات نامساوی، در سراسر درجه بندی). برای اطمینان از دقّت دمای اندازه گیری شده، درجه حرارت مذبور می بایست در فاصله 3/2 درجه بندی دما سنج قرار گیرد. دقّت اندازه گیری در این سامانه، +/-2% مقدار کلّ درجه بندی دما سنج می باشد. دما سنج های بخار، انتخاب مقرون به صرفه و قابل اعتماد برای اندازه گیری دما از راه دور برای بسیاری از صنایع و کاربردها می باشد. از این دما سنج ها در صنایع نفت و گاز، پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی استفاده می گردد.
دما سنج های RTD: هنگامی که نیاز به خواندن دما از راه دور به همراه دقّت بالا می باشد، بهترین گزینه، آشکار ساز مقاومتی دما (Resistance Temperature Detector) است. این ابزار با خواندن مقاومت الکتریکی ایجاد شده در طول یک سیم فلزی که از هر ورودی دما، تولید شده است، عمل می کند. این دما سنج ها قابل عرضه با یک فرستنده که در داخل دستگاه تعبیه شده اسـت، می باشند. این دستگاه قابلیّت تولید سیگنال خروجی استاندارد برای صنایع به میزان 20 – 4 میلی آمپر را دارد. این دما سنج ها بسیار محکم و مقاوم هستند امّا برای استفاده در اندازه گیری دما های بسیار بالا نمی توان آنها را بکار برد.
دما سنج های گازی: دما سنج های گازی برای کاربرد در صنایعی که دقّت بالا و پاسخ دهی یکسان در تمام گستره، مورد نیاز است، طراحی شده اند. کل سامانه این ابزار بوسیله یک گاز خنثی برای دقّت بالا و حساسیّت بیشتر پر شده است. دقّت دما سنج های گازی 0.5% +/- مقدار کلّ درجه بندی است.
دماسنج های بی متال (دو فلزی): این دما سنج ها، ابزارهای حسگر مستقیم می باشند. این دما سنج ها غیر قابل نفوذ بوده و بنابراین، کاملاً ضد آب می باشند. برای سنجش دقیق، دنباله آن (حدود 63 میلیمتر است) می بایست درون ماده مورد نظر قرار گیرد. تمامی دماسنج های بی متال، از جنس فولاد ضد زنگ (استینلس استیل) ساخته می شوند تا در برابر شرایط خورندگی، محافظت شوند. یک پیچ تنظیم در خارج از دستگاه در پشت محفظه برای تنظیم مجدد دماسنج قرار داده شده است.
دما سنج های مادون قرمز: این نوع دما سنج ها، دمای مورد نظر را بوسیله اندازه گیری تشعشعات حرارتی که از ماده و یا دستگاه مورد اندازه گیری، متصاعد می شوند را مورد سنجش قرار می دهند. در بعضی مدل ها، برای هدف گیری دقیق دما سنج به طرف ماده و یا دستگاه مورد نظر از یک پرتو لیزر استفاده می شود. بهمین جهت بعضی اوقات بدان ها دما سنج های لیزری نیز گفته می شود. این دما سنج ها، از نوع دما سنج های غیر تماسی بوده و به همین جهت که از فاصله دور و با نشانه روی بطرف ماده و یا دستگاه مورد نظر، درجه حرارت را تعیین می کنند، به دما سنج های تفنگی نیز مشهورند. با دانستن مقدار انرژی مادون قرمز که بوسیله مادّه و یا دستگاه مورد نظر تولید می شود و قابلیّت تشعشع، درجه حرارت آن تعیین می گردد. دما سنج های مادون قرمز، زیر مجموعه ابزارهائی هستند که به آنها، "دما سنج های تابش حرارتی" گفته می شود.
جریان سنج ها
جریان سنج ها برای اندازه گیری نرخ جریان و یا مقدرا جریان گازها و یا مایعات بکار می روند. از این ابزارها برای اندازه گیری میزان جریان آب در داخل یک کانال باز، نشتی موجود در یک سوپاپ هیدرولیکی، میزان جریان سوخت در یک انژکتور سوخت، و کاربردهای بسیار دیگر، استفاده می شود. در بعضی صنایع، اندازه گیری دقیق جریان یک ماده برای فرآیند تولید، پایش، کنترل و غیره بسیار حائز اهمیّت است. این امر یکی از مهمترین دلایل استفاده از جریان سنج هاست. برای سامانه های بسته لوله کشی، فشار سنج تفاضلی، دستگاه اندازه گیری جابجائی مثبت، سرعت سنج و دستگاه ادازه گیری جریان جرم، بکار می رود.
جریان سنج فشار تفاضلی: اساس کار این دستگاه، بر این فرض پایه گذاری شده است که اُفت فشار در دستگاه، متناسب با مربع (توان دوّم) نرخ جریان می باشد. این دستگاه ها دارای دو اِلمنت اَولیّه و ثانویه می باشند. اِلمنت اَولیّه موجب تغییر در انرژی جنبشی که فشار تفاضلی در لوله ایجاد می کند، می شود. این فشار می بایست کاملاً متناسب با اندازه لوله، شرایط جریان و ویژگی های مایع باشد. المنت ثانویه، فشار تفاضلی را اندازه گیری کرده و سیگنال و یا میزان فشار مذبور را به مقدار واقعی جریان تبدیل می کند.
جریان سنج های اوریفیس: این جریان سنج ها، یکی از متداول ترین جریان سنج های مایعات هستند. اوریفیس یک تکه صفحه مسطح فلزی با تعدادی سوراخ با اندازه خاص می باشد. اغلب صفحات اوریفیس، از نوع دایره های هم مرکز می باشند، امّا انواع مختلف المرکز، مخروطی و قطعه ای نیز برای مصارف گوناگون وجود دارند. صفحه اوریفیس در داخل لوله بین دو فلنج نصب می شود و بعنوان ابزار اولیه عمل می کند، صفحه مذبور جریان مایع را درون لوله به منظور ایجاد فشار تفاضلی در سطح صفحه، محدود می کند. شیر های فشار در دو طرف صفحه برای کشف اختلاف فشار بکار می روند. یکی از مهمترین امتیازات اوریفیس ها، این است که فاقد اجزاء متحرک می باشند.
لوله های ونتوری: از این دستگاه برای کار با حجم های زیاد جریان و افت کم فشار استفاده می شود. یک لوله ونتوری، اساساً یک قسمت از لوله است که دارای ورودی مخروطی شکل همگراست که در طول آن سطح مقطع جریان کاهش می یابد. قسمت واگرای ونتوری، فشار سیال را به حالت اولیه بر می گرداند. از افت فشار ایجاد شده در قسمت همگرای جریان سنج، می توان میزان جریان را بدست آورد. گلوگاه استوانه ای ونتوری محل اندازه گیری افت فشار ایجاد شده بر واحد سطح می باشد. با عبور مایع از درون لوله ونتوری، سرعت مایع افزایش می یابد و این افزایش سرعت موجب اختلاف فشار بین ورودی لوله و خروجی آن می گردد.
لوله جریان: این وسیله از یک جهت شبیه لوله ونتوری می باشد، با این تفاوت که دارای ورودی قیفی شکل و مخروطی نیست. این ابزار دارای گلوئی مخروطی شکل است که خروجی آن کشیده و سطح آن هموار است. فاصله بین صفحه جلو و نوک آن، تقریباً 2/1 قطر لوله است. شیرهای فشار معمولاً در فاصله 2/1 قطر لوله در محل خروجی و1 برابری قطر لوله در ورودی قرار دارند.
نازل های جریان: برای کار با جریان مایعات با بیش از 60% جریان بیشتر از صفحه های اوریفیس با همان افت فشار، طراحی شده اند. برای اندازه گیری مایعات دارای مواد جامد نیز می توان از این ابزار استفاده کرد. برای مایعات دارای مواد جامد چسبنده زیاد و مایعات با غلظت بسیار بالا، استفاده از این وسیله توصیه نمی شود.
لوله های پیتوت: لوله های پیتوت برای اندازه گیری سرعت جریان بکار می روند. این لوله ها دارای دو لوله می باشند که یکی به نام لوله استاتیک در راستای جهت جریان است. دو پایه لوله ها توسط پایه های یک پایشگر ( یک وسیله جهت اندازه گیری اختلاف فشار) به هم وصل شده اند، به دلیل اینکه هیچ گونه مؤلفه سرعتی عمود بر سطح مقطع آن وجود ندارد، فشار استاتیکی اندازه گیری می شود. بر حسب هد چنین می توان اظهار کرد که لوله ایمپکت مجموع فشار هد استاتیکی و هد سرعت را اندازه گیری می کند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اختلاف فشار اندازه گیری شده در پیتوت تیوب متناسب با مجذور سرعت است.
جریان سنج های جابجائی مثبت: در زیر به چند نمونه از این جریان سنج ها اشاره می شود.
جریان سنج پیستونی: این جریان سنج ها به دو صورت یک پیستونی و چند پیستونی طراحی می شوند. از این جریان سنج ها برای اندازه گیری جریان طیف گسترده ای از مایعات استفاده می شود.
جریان سنج دنده تخم مرغی: این جریان سنج ها دارای دو دنده دوار تخم مرغی شکل همزمان شده و بهم نزدیک می باشند. در هر دور چرخش این چرخ دنده ها، مقدار ثابتی از مایع از درون این دستگاه عبور می کند. چرخش شفت برای کنترل نرخ جریان، پایش می شود.
جریان سنج دیسک لرزان: از دیسک های متحرک که بر روی یک کره هم مرکز قرار دارند، تشکیل شده است. این کره در بخش جانبی محفظه قرار دارد. فشار مایعی که از محفظه اندازه گیری جریان عبور می کند، موجب لرزش دایره ای دیسک بدون دوران حول محور خود می شود. یک میله که عمود بر سطح دیسک می باشد، به یک شمارنده مکانیکی متصل است که لرزش دیسک را پایش می کند.
جریان سنج چرخشی: این جریان سنج در طرح های گوناگون تولید و عرضه می شود. این وسیله اندازه گیری جریان شامل یک پروانه چرخان که درون محفظه قرار دارد، تشکیل شده است. این پروانه چرخان در تماس مداوم با محفظه می باشد، با چرخش پروانه، حجم ثابتی از مایع به خروجی دستگاه که شامل چند بخش است رانده می شود. چرخش پروانه شمارش شده و حجم مایع عبوری ثبت می گردد.
پلاسما داتیس عرضه کننده تجهیزات و ابزار دقیق برندهای معروف و شناخته شده جهان در زمینه اتوماسیون صنعتی، پایش و کنترل می باشد. همچنین تجهیزات، کمپرسورهای فشار قوی، انواع فیلتر، مولد های نیتروژن و اکسیژن، برای استفاده در صنایع گوناگون، با بالاترین کیفیت و نازلترین قیمت، در اسرع وقت تهیه، نصب و راه اندازی می شود.
